Duizeligheid, een vergeten en onderschatte klacht.

Wat gebruiken we allemaal in ons lichaam om ons evenwicht te houden?

Het evenwichtssysteem of vestibulair systeem is verantwoordelijk om het evenwicht en de oogbewegingen te controleren. Het systeem bestaat uit heel wat delen en wordt daarom ook aanzien als één van de meest ingewikkelde systemen in ons lichaam.

Allereerst heb je het evenwichtsorgaan dat zich bevindt in het binnenoor. Het evenwichtsorgaan bestaat uit twee zakjes (utriculus en sacculus) met kristallen (otolieten) in en hierdoor kunnen we bepalen of we voor- of achteruit bewegen (bijvoorbeeld in de auto, in de trein, op de bus) en of we naar boven of onder bewegen (bijvoorbeeld in de lift). Daarnaast zijn er nog drie halfcirkelvormige kanalen en via deze structuren bepaalt ons lichaam of we draaibewegingen aan het uitvoeren zijn (bijvoorbeeld een radslag, een draaimolen, een koprol, …).

Ten tweede hebben we het visuele systeem. Die bestaat uit onze ogen en de bijhorende oogzenuwen. We bekomen via deze weg informatie over onze omgeving en onze positie in de omgeving. Ons zicht (de visus) is dus heel belangrijk om onze evenwichtsreacties beter te kunnen afstellen. Dit verklaart waarom in het donker het moeilijker kan zijn om ons te oriënteren, maar ook om ons evenwicht te houden.

Ten derde hebben we het somatosensorisch systeem. Die bestaat uit zenuwen die info verwerken uit onze spieren en gewrichten. Vanuit onze voeten voelen we of we op een vlakke ondergrond staan of op een zachte ondergrond. Wanneer onze voeten verdoofd zijn door bijvoorbeeld lang in de koude te staan hebben we ook meer moeite om onze balans te vinden.

Als laatste mogen we ook de structuren niet vergeten waar alle informatie samenkomt en dat zijn onze hersenen met specifieke belangrijke structuren zoals het cerebellum, de hersenstam, de thalamus en de hippocampus. Een goede communicatie tussen al deze structuren is essentieel voor het evenwicht, de coördinatie en onze oriëntatie.

Wanneer een deel van het systeem beschadigd raakt door ziekte, een letsel of veroudering kunnen er klachten ontstaan.

Welke klachten kunnen patiënten ervaren?

Een veel voorkomende klacht bij vestibulaire aandoeningen is duizeligheid. We kunnen dit nog verder onderscheiden in vier soorten duizeligheid. Er is draaiduizeligheid (vertigo), een licht gevoel in het hoofd, een gevoel van flauw vallen (presyncope) en een onvast en onzeker gevoel tijdens het staan en stappen (balansstoornis).

Een veel voorkomende klacht is duizeligheid. We kunnen dit nog verder onderscheiden in vier soorten duizeligheid. Er is draaiduizeligheid (vertigo), een licht gevoel in het hoofd, een gevoel van flauw vallen (presyncope) en een onvast en onzeker gevoel tijdens het staan en stappen (balansstoornis).

Een deel van de patiënten merkt ook visuele problemen op. Voorbeelden hiervan zijn: bewegende beelden tijdens het stappen (oscillopsie), wazig zicht, dubbel zicht, gevoeligheid voor licht,… Auditieve problemen komen ook vaak voor. Hier spreken we dan over verminderd gehoor, tinnitus, gevoeligheid voor luide geluiden, gevoel van volheid in het oor, …

Al deze klachten zijn uitermate vervelend maar zijn bovendien nog vaak gecombineerd met misselijkheid, braken, reisziekte en hoofdpijn.

Gelukkig treden niet alle symptomen op bij elke persoon. Dit is sterk afhankelijk van welke delen van het vestibulair systeem betrokken zijn. De aard en de ernst van de symptomen kunnen dus sterk variëren. De symptomen kunnen vaak beangstigend zijn en moeilijk te beschrijven. Daarom is het heel belangrijk om je te laten screenen door iemand gespecialiseerd in dit systeem.

Hoe worden vestibulaire stoornissen gediagnosticeerd?

We starten met een oriënterend gesprek om de klachten beter in kaart te brengen. Erna volgen enkele specifieke testen. Allereerst willen we de functie van de hersenen controleren en de aanwezigheid van een centraal vestibulaire aandoening uitschakelen (via VNP en diadochokinese test). Vervolgens testen we het functioneren van de ogen of m.a.w. de ocolumotoriek (via oogvolgbewegingen, saccaden en convergentie). Ook moet het functioneren van het evenwichtsorgaan getest worden (via HIT en DVA). Indien er evenwichtsproblemen worden gerapporteerd controleren we ook de balans tijdens staan en stappen (via CTSIB en FGA). Indien we via het gesprek vermoeden dat de kristallen zich verplaatst hebben in de kanalen voeren we de Dix Hallpike test uit.

Afhankelijk van het resultaat op de bovengenoemde testen starten we een individueel behandelprogramma op.

Indien we via het gesprek vermoeden dat de kristallen zich verplaatst hebben in de kanalen voeren we de Dix Hallpike test uit. Deze kan duizeligheid uitlokken

Evenwichtsproblemen en/of duizeligheid: wat nu?

Kinesitherapie bij duizeligheid en evenwichtsproblemen.

Educatie

Alles start bij een goede uitleg. We leggen de oorzaak van uw klacht uit, het mechanisme achter de symptomen en hoe we het kunnen aanpakken.

Repositiemanoeuvres

Als er bij mensen met draaiduizeligheid (vertigo) tijdens de Dix-Hallpike test klachten kunnen worden uitgelokt betekent dit dat de kristallen (otolieten) vanuit de zakjes (utriculus en sacculus) van het evenwichtsorgaan verplaatst zijn in de halfcirkelvormige kanalen. Deze horen hier niet en verstoren de informatie die de kanalen aan de hersenen geven. De behandeling bestaat dus uit verschillende manoeuvres om de kristallen terug te begeleiden naar de zakjes. Er zijn drie kanalen in totaal (horizontaal, anterieur, posterieur). Afhankelijk van de oogbewegingen tijdens de test kunnen wij als therapeut bepalen in welk kanaal de kristallen zich bevinden. Per kanaal is er een ander manoeuvre. Voor het posterieur kanaal voeren we het Epley of Semont manoeuvre uit. Voor het horizontaal kanaal voeren we de Lempert (BBQ roll), de Gufoni of het Kim manoeuvre uit. En voor het anterieur kanaal kunnen we het Yacovino manoeuvre uitvoeren.

Vestibulaire revalidatietherapie

Bij klachten zoals duizeligheid bij hoofdbewegingen, bewegende beelden tijdens stappen (oscillopsie) en een onzeker gevoel of balansstoornissen is vestibulaire revalidatie onmisbaar. Deze therapie is een combinatie van oefeningen ter verbetering van de oog-hoofd-coördinatie met oefeningen ter verbetering van de blikstabilisatie en evenwicht- en stapoefeningen.

Trigger management

Bij mensen met vestibulaire migraine kunnen bepaalde zaken een aanval uitlokken. We gaan samen op zoek naar jouw individuele triggers. Na de identificatie bepalen we samen hoe we die kunnen aanpakken. Bijvoorbeeld via slaaptips, dieetaanpassingen, oefenschema,…

Habituatie oefeningen

Habituatie betekent gewenning. Deze vorm van therapie is erop gericht om de tolerantie voor bepaalde stimuli te vergroten. We laten de hersenen wennen aan duizeligheid bij beweging door je herhaaldelijk en op een gecontroleerde manier bloot te stellen aan bepaalde activiteiten die je duizelig maken. Op termijn zal je minder last hebben van duizeligheid en zal je ook minder belemmerd zijn in het dagelijks leven.

Thuisoefeningen

Driemaal per dag oefenen voor 10-15 minuten heeft de hoogste effectiviteit en is dus absoluut aan te raden. We maken samen met u een duidelijk en haalbaar oefenprogramma op om het meeste uit uw revalidatie te kunnen halen.

meer info over onze therapieën vind u hier

Kan iedereen met duizeligheidsklachten en/of evenwichtsproblemen bij NeuroCentrumWest terecht?

Zeker! Zoals hierboven beschreven zullen we iedereen met deze klachten uitgebreid onderzoeken en kijken we samen naar een geschikt behandelprogramma. We bieden dus gespecialiseerde kinesitherapie aan bij duizeligheidsklachten- en evenwichtsproblemen. Als je toch nog twijfelt kan je hieronder een overzicht terugvinden van diagnoses waarvoor je bij ons aan het juiste adres bent.

BPPV (kristallen in de halfcirkelvormige kanalen)
Vestibulaire migraine
Ziekte van Meunière
Acusticus neurinoom / neurofibromatose
Trauma van het binnenoor (bijvoorbeeld na een verkeersongeval)
Schade aan binnenoor na ototoxische medicatie (gentamicine, kanamycine, netilmicine, streptomycine, tobramycine, cisplatine, vincristine, amiodaron, mefloquine,…)
Neuritis vestibularis/neuritis labyrinthitis
PPPD / functionele duizeligheid
Cervicogene duizeligheid
Orthostatische hypotensie
Presbyvestibulopathie
Duizeligheid na corona infectie
Duizeligheid na meningitis
Evenwichtsproblemen tgv polyneuropathie, multiple sclerose, Parkinson, auto-immuunziekten,…
Aangeboren uitval of afwijking van het evenwichtsorgaan